De SDGs: ook op jouw school

17 Duurzame Ontwikkelingsdoelen

In september 2015 werden door alle 193 lidstaten van de Verenigde Naties de 17 Sustainable Development Goals (SDGs) of Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen voor 2030 opgesteld. Deze SDGs bieden de mensen van onze planeet een uitgelezen kans om onze wereld te transformeren op een zodanige manier dat iedereen er baat bij heeft.

Duurzame ontwikkeling 

Onder duurzame ontwikkeling verstaan we "een ontwikkeling die tegemoetkomt aan de noden van het heden, zonder de mogelijkheden van toekomstige generaties om in hun behoeften te voorzien in het gedrang te brengen.” Samengevat:  “Genoeg voor altijd en iedereen”.

Duurzame ontwikkeling wordt vaak uitgelegd aan de hand van de 5P’s. Acties die bijdragen aan deze 5 P’s, dragen bij aan duurzame ontwikkeling. 

De 5 P’s

  1. People: armoede en honger in al zijn vormen uitroeien en waardigheid en gelijkheid garanderen.
  2. Prosperity: een welvarend en zinvol bestaan garanderen in harmonie met de natuur.
  3. Peace:  Vredevolle, rechtvaardige en inclusieve gemeenschappen bevorderen.
  4. Partnership: De agenda in de praktijk brengen via een stevig globaal partnerschap
  5. Planet: De natuurlijke hulpbronnen van de planeet en het klimaat beschermen voor toekomstige generaties.

De SDGs zijn gestoeld op deze 5P’s. Het gaat over mensen, welvaart, vrede, onze planeet en over partnerschappen die we voor het behalen van de SDGs nodig hebben. De doelstellingen zijn gericht op een heuse omslag van ons economisch en maatschappelijk model. Ze zetten ons op weg naar een inclusieve samenleving, die voorspoed en geluk voor een groter deel van de mensheid mogelijk maakt door een goede koppeling van alle economische, sociale en ecologische ambities. Partnerschap krijgt een heel belangrijke plaats in de SDGs, precies omdat we iedereen nodig hebben om de doelstellingen te bereiken: overheden, bedrijven, maatschappelijke organisaties, burgers, en ook scholen! 

Opgelet: de 17 doelstellingen vormen een ondeelbaar geheel! Een doelstelling is niet te bereiken zonder te werken aan andere doelstellingen, of, wat positief kan zijn voor één doelstelling kan dan weer negatief uitdraaien voor een andere. Er is dus nood aan een geïntegreerde aanpak van dit actieplan richting 2030. Ook als je aan de SDGs wil werken op school. 

 

Hoe aan de SDGs werken op school?

Om de SDGs te bereiken voor 2030 moet iedereen meewerken, ook scholen! Scholen hebben bovendien een bijzondere opdracht om kinderen en  jongeren de nodige kennis, vaardigheden, attitudes en inzichten mee te geven om mee te werken aan de SDGs. Heel wat SDGs kunnen gelinkt worden aan onderwijsdoelen (zowel aan vakspecifieke als aan transversale doelen). Werken aan SDGs op school gaat echter niet enkel over “wat” (welke inhouden), maar ook (en vooral) over “hoe”. Deze principes van educatie voor duurzame ontwikkeling en wereldburgerschapseducatie zijn daarbij richtinggevend. 

Systemisch denken

De SDGs zijn doelstellingen voor de planeet, een dynamisch en complex systeem. Daarom is systeemdenken een erg belangrijke voorwaarde om aan de slag te gaan met de SDGs. Systeemdenken is een andere manier van kijken naar en denken over de werkelijkheid. In plaats van een focus op afzonderlijke onderdelen van een systeem, ligt de focus van systeemdenken op het ontdekken van relaties, verbanden, interacties,.... om complexe systemen beter te begrijpen. 

De SDGs zijn één en ondeelbaar. Een doelstelling kan men niet bereiken zonder te werken aan andere doelstellingen of, wat positief kan zijn voor één doelstelling kan dan weer negatief uitdraaien voor een andere. Systemisch denken over de SDGs is daarom cruciaal voor het opstellen van beleid, in het onderwijzen over deze thema’s, en in het ontwikkelen van acties. 

Kritische houding

Voor elke SDG is er een educatieve dimensie opgenomen in het SDG-kompas. Het is belangrijk om steeds te vertrekken vanuit feiten en actualiteit en hierover kritisch na te denken. 

Ervaringsgericht leren en het ontwikkelen van aanverwante competenties

SDGs@school wil ervaringsgericht leren (ontdekken, onderzoeken, verkennen experimenteren…) met de SDGs stimuleren. Door het universele en geïntegreerde karakter van de SDGs heeft het ook veel raakvlakken met aanverwante competenties zoals mediawijsheid, debat- en overlegvaardigheden, toekomst-denken, transitie-denken, …

Lokale én wereldwijde focus

De SDGs zijn universeel. Het is dan ook cruciaal om niet alleen de school, haar omgeving of België te beschouwen, maar de hele wereld rondom ons. In het opstellen van beleid, in het onderwijzen rond deze thema’s, en in het ontwikkelen van acties, moeten zowel lokaal relevante thema’s als het globale aspect meegenomen worden.

Meer info? 

Meer info over  over educatie voor duurzame ontwikkeling:

Meer info over wereldburgerschapseducatie:

 

Waarom "SDGs@school"?

MOS helpt scholen hun blik te verruimen en laat hen zien dat ook zij een belangrijke rol spelen in het bereiken van de 17 doelstellingen. Met SDGs@school beschikken scholen over verschillende tools om de SDGs te integreren in een duurzame schoolwerking. 

Het SDG-kompas is bedoeld als een werkinstrument. Het wijst de weg om de schoolwerking en het curriculum op te hangen aan de SDGs met een ruime blik op de wereld en de omgeving. Met het SDG-kompas maak je eerst van je school een blauwdruk die in kaart brengt hoe de werelddoelen al aan bod komen. Door deze oefening te doen wordt duidelijk hoe de werelddoelen nog beter geïntegreerd kunnen worden op school-en klasniveau. Of hoe je duurzaam denken en handelen op school aan de 17 werelddoelen kan aftoetsen.

De SDG-ideeënbox biedt inspiratie om met de SDGs aan de slag te gaan en de SDG-woordenwolk en -impactroos bevorderen systeemdenken aan de hand van de SDGs.